We zitten in een witte Audi op de Route 443 net buiten Jeruzalem. Plots laat de bestuurder het stuur los en haalt zijn voet van het gaspedaal. In een handomdraai neemt het door Mobileye ontwikkelde camera-en-software systeem, dat in deze testauto is geinstalleerd, het besturen van de auto over en navigeert het ons voertuig veilig door de aankomende bocht.
“Ik doe niets,” zegt Mines, een Mobileye testrijder, terwijl hij zich naar achteren omdraait om te laten zien dat het geen truc is. “Er komt een dag dat wij gewoon op de achterbank zullen zitten zonder dat iemand aan het het stuur is.”
Mobileye bereikte vorig jaar een mijlpaal toen het 16-jaar oude bedrijf met zijn beursgang op de New York Stock Exchange $ 1 miljard wist op te halen, de grootste beursgang ooit voor een Israëlisch techbedrijf. Het bedrijf, vooraanstaand op het gebied van anti-ongeval-systemen en nu ook het voortouw nemend op het gebied van zelf-sturende autos, werd meteen boegbeeld voor de hogere ambities van de Israëlische technologiesector.
Israëlische entreprenneurs, velen van hen doorgewinterde ondernemers, volgen steeds meer het voorbeeld van Mobileye. In de afgelopen jaren heeft het kleine land furore gemaakt met haar exitbedrijven zoals Waze, Given Imaging en PrimeSense. Dusver kende Israël geen bedrijven die “Israelisch bleven” en langdurig leiders in hun vakgebied zijn geworden, maar voornamelijk multinationals en/of concurrenten die het bedrijf in een vroeg stadium opkochten.
Maar deze mentaliteit lijkt te veranderen; ondernemers willen nu eerder een bedrijf op bouwen dat kan uitgroeien tot een multinational in plaats van het snel te verkopen. Deze nieuwe strategie zou er toe kunnen leiden dat Israël binnenkort grote techbedrijven tot zijn bedrijfsleven kan tellen en daarmee een nog grotere invloed op de tech wereld zal hebben. “Om multinationals te kweken en te houden heb je erfgoed nodig,” stelt Niron Hashai, professor aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, die al jarenlang de Israëlische tech markt bestudeert. “Aan dit erfgoed wordt nu gebouwd.”
In 2014 hebben 17 Israëlische bedrijven bij hun beursgang bijna $2 miljoen opgehaald, volgens Dealogic het grootste IPO jaar sinds 2007. Bedrijven proberen duidelijk langer zelfstandig te blijven. Maar dan nog verbleken deze cijfers ten opzicht van de $5.2 biljard die buitenlandse ondernemingen in 2014 hebben geinvesteerd om 75 Israëlische bedrijven te kopen.
Tel Aviv, het hart van de Israëlische tech scene, staat al lang bekend als een broeinest voor early-stage bedrijven. Maar we zien inmiddels veel bedrijven die over de startup-fase heen groeien; dit heeft trouwens ook tot een bouw-boom geleid.
Een voorbeeld van hoe het ook kan gaan is Wix: De website-ontwikkelaar ging in november 2013 naar de beurs en boekte in de eerste handelsronde al meer dan $58.5 miljoen dollar. Hiermee kon het bedrijf wereldwijd meer dan 1.000 mensen inhuren. In Tel Aviv alleen heeft Wix nu 11 kantoren in de buurt van de oude haven van de stad – stevig gegroeid voor een bedrijf dat ooit met een tiental werknemers in een klein reserve-kantoortje is begonnen.
CEO en mede-oprichter Avishai Abrahami had zijn bedrijf al een jaar na de oprichting voor $45 miljoen kunnen verkopen. Samen met zijn mede-oprichters heeft hij een andere weg ingeslagen: zij hebben het aanbod niet aangenomen. En dat blijkt een wijze beslissing te zijn geweest: de totale waarde van het bedrijf is nu $750 miljoen. De 44-jarige serie-entrepreneur vertelt dat er inderdaad een trend gaande is en er meer Israëlische bedrijfsoprichters het voorbeeld van Wix en Mobileye willen volgen door onafhankelijk te blijven en door te groeien. “Ze zien dat het mogelijk is”, zegt Abrahami. “En het is een stuk spannender als je ziet dat het kan.”
Analisten en venture capitalists hebben aangegeven dat de aankomende startups in Israël bijzonder sterk zullen zijn. Zo’n 20 tot 50 bedrijven hebben het potentieel om in de komende vijf jaar naar de beurs te gaan, alhoewel nog velen de ‘exit’-strategie zullen kiezen. “Het vereist grote ondernemers, kapitaal en geduld”, zegt Arnon Dinur, partner bij de Israëlische venture capital firma 83North. “Maar we zijn nu in een fase waar al deze drie dingen samen komen.”
Natuurlijk blijven er genoeg redenen voor ondernemers om te verkopen wanneer ze de kans krijgen. Ongeveer de helft van alle startups haalt het vierde jaar niet en slechts vier van de 100 lokale startups zijn volgens het Israëlische IVC Research Center, dat onderzoek doet naar startups, groot genoeg om succesvol te worden.
Ook de structuur van de Israëlische economie, die wordt gedomineerd door een handvol grote en door de overheid gesteunde ondernemingen werkt tegen de kleinere bedrijven; evenals de hoge levensonderhoudskosten en de grote geografische afstand met de VS, de primaire afzetmarkt van Israel. Daarnaast ondervinden ondernemers de regelgeving van de overheid met betrekking tot het aantrekken en aannemen van buitenlandse talent als belemmering voor bedrijfsgroei.
“De problemen zijn duidelijk,” zegt Avi Hasson, chief scientist van het Israëlische ministerie van Economische Zaken en voormalig venture capitalist, die constateerde dat veel van de grotere Israëlische techbedrijven zo’n vijf jaar geleden nog niet existeerden. “We gaan ermee aan de slag.”
Benieuwd geworden naar andere Wix and Mobileye verhalen zoals Gett, de Uber-concurrent en IronSource? Lees dan het originele artikel op CNet.