Hızla gelişen robot destekli cerrahi alanı, doktorların ameliyat yapma şekillerinde devrim yaratmayı vaat ediyor. İsrail bu alandaki dünya liderlerinden biri.
Robotik veya robot destekli cerrahi, kompleks minimal invaziv işlemler gerçekleştirdikleri sırada doktorlara daha iyi görüş, kesinlik, esneklik ve kontrol sağlayabilir. Cerrahlar günün birinde modern tıp tekniklerini dünyanın uzak bölgelerine götürerek internet üzerinden ameliyat gerçekleştirmek için robotik araçları dahi kullanacaklar.
Şu anda sadece birkaç cerrahi robotun kullanımı onaylanmış durumda ve bunlardan üçünü İsrail geliştirdi.
Technion-İsrail Teknoloji Enstitüsü Biyorobotik ve Biyomekanik Laboratuvarının kurucu müdürü ve 24-26 Mayıs’ta Tel Aviv’de gerçekleşecek olan 2016 IATI-BioMed konferansında Sağlık oturumunun Robot Teknolojisi başkanı Prof. Alon Wolf, “Bu gerçekten bizi alanın merkezi haline getiriyor.” dedi.
Wolf, minimal invaziv omurga cerrahisi için SpineAssist geliştirilmeye başlandığında (aşağıda bakınız) Technion’un robot teknolojisi öncüsü Moshe Shoham danışmanlığında doktorasını yapıyordu. Devrim niteliğindeki bu cihaz, daha sonra Shoham’ın Mazor Robotics’ine zemin oluşturdu.
Wolf, ISRAEL21c’ye şöyle konuştu: “Pek çok ülke bu teknolojileri geliştirmek için büyük paralar yatırıyor, ancak hiçbiri bizim kadar başarılı olamadı. İsrail bu alanda dünya çapında saygı görüyor.”
Wolf’un, Başkan Obama’ya 2013 yılında İsrail’e yaptığı ziyaret sırasında sunduğu arama-kurtarmaya yönelik “yılan” robot, Flex Robotik Sistem için ilham kaynağı oldu.
Wolf, cerrahi robot teknolojisinin, savaş meydanında cerrahı tehlikeye maruz bırakmaksızın acil müdahalede bulunmak için ABD ordusunun bir öngörüsü olarak ortaya çıktığını anlatıyor. Bir sıhhiyeci robotu yerleştirecek, cerrah da bir sığınaktan uzaktan kumanda ile çalıştıracaktı.
Wolf şunları ifade etti: “Bu öngörü henüz tam olarak gerçekleştirilmedi, fakat ameliyathanede daha önce yapamadıklarınızı yapmanızı sağlayan kolaylaştırıcı teknolojilere sahibiz; bu çok önemli”. “Buna ek olarak, geliştirilmiş uzaktan kontrol yetenekleri, cerrahın başka şehirlerde kameralara girmesine ve görüntüyü bilgisayar yoluyla gerçek zamanlı olarak kontrol etmesine olanak tanıyor.”
İsrail’in yedi önemli cerrahi robot teknolojisi şirketine bir bakış.
1. Kayserya merkezli Mazor Robotics, Technicon İsrail Teknoloji Enstitüsü’nün Kahn Tıbbi Robot Teknolojisi Araştırma ve Eğitim Laboratuvarı’nda çalışan Prof. Moshe Shoham öncülüğünde teknolojiye dayalı robotik omurga ve beyin cerrahisi ürünlerinde küresel bir mucit. İlk ürünü olan SpineAssist FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından 2004 yılında onaylandı. Mazor’un yeni nesil Renaissance Yönlendirme Sistemi, şu anda biyopsi, rekonstrüktif cerrahi, omurga eğriliği tedavisi, omurga füzyonu ve diğer hassas ameliyatlar için dünya genelinde yaklaşık 100 tıp merkezinde kurulu (yarısından fazlası Amerika Birleşik Devletleri’nde olmak üzere). Renaissance 3D planlama yazılımı, cerrahların her bir hasta için uygulayacakları işlemlerin haritasını çıkarmalarına yardımcı oluyor ve ameliyat sırasında önceden belirlenen plana göre araçları yönlendiriyor.
2. Alan Wolf’un yılan robotuna dayanan MedRobotics firmasının Flex Robotik Sistemi, özellikle baş ve boyun yapıları olmak üzere cerrahın doğrudan görüş hattının ötesinde bulunan vücut boşluklarına ulaşabiliyor. Wolf, “Geliştirdiğimiz portföy araçlarını kullanarak yılan robotu konuma kilitleyip bunun aracılığıyla ameliyatı gerçekleştirirsiniz. Sistem esnek olduğu ve cerrahların daha önce yapamadıkları şeyleri yapabilmelerini sağladığı için, bu tek bağlantı noktalı bir cerrahi,” dedi. Flex Robotik Sistemi 2014 yılında Avrupa’da ve Temmuz 2015’te Amerika Birleşik Devletleri’nde tıbbi robot teknolojisi destekli cerrahi için onaylandı. Wolf, 10 yıl önce Pennsylvania, Pittsburgh’ta bulunan Carnegie Mellon Üniversitesi’ndeki çalışma arkadaşları ile birlikte MedRobotics firmasını kurmuştu. Şirketin merkezi Massachusetts’te.
3. Yokneam merkezli MST (Medical Surgery Technologies), minimal invaziv cerrahilerde insan desteği olmaksızın cerrahı yönlendirmek ve hareketlerini dengede tutmak için geliştirilen görüntü güdümlü laparoskop konumlandırma sistemi AutoLap’ı üretiyor. Cerrahlar, kablosuz halka benzeri bir cihaz takıyorlar. Bu cihaz, AutoLap sistemi ile arayüze bağlanıyor. CEO Motti Frimer’e göre, bu tescilli yazılım laparoskoptan görsel verileri elde ediyor, yorumluyor ve gerçek zamanda cerrahın hareketleriyle koordineli bir şekilde laparoskopu yönlendiriyor.“Bu cihazı klinik alanda Xbox ile kıyaslıyoruz. Sistem bireysel hareketleri anlıyor.” MST, geçtiğimiz haziran ayında Çin’de yerleşik Haisco Pharmaceutical Group öncülüğündeki bir yatırım grubundan 12,5 milyon dolarlık yatırım aldı. Bu yatırım, AutoLap’ın Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ve Çin’de satış ve pazarlamasının geliştirilmesi amacını taşıyor. Sistem hala ABD’deki ilk merkezinin yanı sıra Avrupa’da bir düzine tıp merkezinde kullanılıyor.“Bilgisayar destekli robotik cerrahisinde gerçek bir ihtiyaca cevap veriyoruz, çünkü robot teknolojisi cihazlarının çoğunun kumanda kolu tarafından yönlendirilmesi gerekiyor. MST’nin görüntü analizi platformu ise cerrahın hareketlerine cevap veriyor. Hedefimiz tüm laparoskopik cerrahi işlemlerde altın standart olmak. Ayrıca MST’nin görüntü temelli yapay zeka teknolojisini ilave tıbbi robot ve bilgisayar destekli cerrahi alanlara da genişletmeyi ümit ediyoruz.”
4. Netanya merkezli Human Extensions, düzgün ve hassas hareket edilebilmesini sağlamak amacıyla üretilen bir robotik beyin olarak tasarlanan ergonomik, biyonik ameliyat eldivenleri için FDA (ABD) ve CE (Avrupa) onayları bekliyor. Şirketin kurucusu ve CEO’su Tami Frenkel, Human Extensions firmasının yeni teknolojisinin çok çeşitli kompleks minimal invaziv ameliyatlarda kullanılabilmesi bakımından modüler olduğunu ve herhangi bir cerrahın beceri seviyesine ve belirli bir göreve uyarlanabileceğini ifade etti. Frenkel, ISRAEL21c’ye şöyle konuştu: “Bu özgün çözüm, cerrahların ilk defa açık cerrahiye benzer bir şekilde hastanın anatomisine erişmelerine izin verecek. Elleri hastanın bedeninin içindeymiş gibi olacak.” Human Extensions platformunun büyük bir ilerlemeyi temsil ettiğini belirten Frenkel, bunun, “her türlü minimal invaziv cerrahi için ufukta görünen tek akıllı, çok fonksiyonlu el sistemi” olduğunu söyledi.
5. Microbot Medical 2010 yılında Moshe Shoham, Yossi Bornstein ve Harel Gadot tarafından kuruldu. Şirket, Shoham’a ait makine mühendisliği laboratuvarında iki teknolojiyi geliştiriyor: ViRob ve TipCAT. Daha ileri prototipler şu anda geliştirilmekte. ViRob, bir “deniz altı” gibi hareket ederek, cerrahların vücudun dar ya da bükümlü bölgelerine (damarlar ve sindirim ve solunum organları gibi) kamera, ilaç ya da şant göndermelerine ve MRI ve bilgisayarlı tomografi cihazlarıyla yönlendirilerek o bölgelerde minimal invaziv ameliyatlar yapmalarına olanak tanıyan, devrim niteliğinde, bağımsız ve sürünerek hareket eden bir mikro-robot. Ariel Üniversitesinde Kinematik & Sayısal Geometri Multidisipliner Laboratuvarı’nın başında bulunan Prof. Nir Shvalb, Shoham’ın doktora öğrencisi olarak ViRob üzerinde çalışmalar yapmıştı. TipCAT ise kolon, damarlar ve idrar yolunda kullanılmak üzere tasarlanan, tescilli, esnek ve kendiliğinden çalışan bir endoskop. Bu sistemde vücut yapıları içerisinde güvenli, hızlı ve yumuşak hareket yaratmak üzere birtakım balonlar art arda şişer ve iner. ViRob gibi, TipCAT da fonksiyonel araçları destekliyor.
6. XACT Robotics akciğer biyopsileri gibi minimal invaziv bilgisayarlı tomografi güdümlü işlemlerde iğnenin isabetli bir şekilde yerleştirilmesi ve yönlendirilmesi için yeni platform robotik teknoloji geliştiriyor. Robot, bilgisayarlı tomografi cihazı ve robota bağlı kontrol ünitesinin yanı sıra müdahaleci radyologların işlemi planlayıp izleyebileceği bir çalışma istasyonundan oluşuyor. Planlanan yoldan herhangi bir sapma, iğnenin tekrar yerleştirilmesi ya da hastanın pozisyonunun değiştirilmesine gerek kalmadan derhal fark edilip düzeltilebiliyor. Şirket, kurucu MEDX Ventures Group öncülüğünde bir turda teknoloji temelinde Technion’dan 5 milyon $ aldı. Amerika Ulusal Sağlık Enstitüsü, XACT ile birlikte önce hayvanlar, daha sonra da insanlar üzerinde çalışmalar gerçekleştirecek. Shoham merkezli şirketin CEO’su Chen Levine.
7. Technion’dan makine mühendisliği lisans derecesi ve Tel Aviv Üniversitesi’nden de MBA sahibi olan CEO Dvir Cohen’e göre, MemicInnovative Surgery, “şu anda uygulanabilir olduğu düşünülmeyen cerrahi işlemlere olanak yaratacak yenilikçi, robotik cerrahi çözümler geliştirme ve sunmaya adanmış bir şirket.” Şirketin ortak kurucusu Nir Shvalb, “Memic’in cerrahi robotik sistemi, laparoskopik işlemler için özgün ve sezgisel cerrahi yaklaşıma izin veren benzersiz bir tasarıma dayanıyor.” dedi. Kfar Saba merkezli Memic, şu anda klinik çalışmalar ve yasal izinler konusunda ilerliyor.
Kaynak: Israel21c