İsrail’in Ar-Ge Uzmanlığı Eczacılık Alanındaki Yeniliklere Yön Veriyor

Yaşam bilimleri alanında etkin olarak faaliyet gösteren 1500 şirkete ve canlı bir araştırma ve inovasyon ekosistemine sahip İsrail’in sağlık ve tıbbi teknoloji sahasındaki en önemli gelişmelerin merkezinde olması şaşırtıcı değildir.

Aynı durum, dijital sağlık ve yapay zeka odaklı tıp gibi gelişmekte olan alanlar ile eczacılık gibi kurulu endüstriler için de geçerlidir. İsrail, 20. yüzyılın başlarında kurulan ve dünyanın lider eşdeğer ilaç üreticilerinden olanTeva Pharmaceutical Industries’e ev sahipliği yapmanın yanı sıra çok çeşitli biyoteknoloji şirketlerinin, Ar-Ge merkezlerinin ve prestijli eğitim kurumlarının da gelişmesini sağlamıştır. Böylece ülkenin yaratıcılığı, tedavi keşfetme ve geliştirme alanlarında öncülük etmiştir.

Dünyada farklı kanser türlerini tedavi etmek için üretilen ilk nano ilaç olan Doxil (Avrupa ve Kanada’da Caelyx olarak bilinmektedir), Kudüs İbrani Üniversitesi araştırmacıları tarafından geliştirilmiştir. Weizmann Bilim Enstitüsü, multipl skleroz için çığır açıcı bir ilaç üretmiştir. Copaxone isimli bu ilaç, ABD Gıda ve İlaç İdaresinin onayladığı ilk İsrail ilaçlarından biridir.  Son yıllarda İsrail, küresel ilaç endüstrisinin daha da vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Yalnızca ABD’ye yapılan ihracat tutarı 1997’de 208 milyon dolar iken 2018’de bu tutar 5,9 milyar dolara çıkmıştır.

İşte İsrail’in eczacılık sektöründeki yenilikçi şirketlerinden sadece birkaçı:

• İlaç keşfi alanında öncü olan CytoReason, insan bağışıklık sistemi ve bunun çalışmasını sağlayan hücreler için dünyanın ilk ve tek makine öğrenmesi temelli modelini geliştirmiştir. Bu modelle bağışıklık hücrelerinin hastalık, doku ve tedavi bağlamlarında nasıl çalıştığının anlaşılması hedeflenmektedir. Stanford Üniversitesi ve Technion İsrail Teknoloji Enstitüsünde yapılan çalışmalara dayanarak 2016 yılında kurulan şirket; GSK, Pfizer ve Parker Kanser İmmünoterapi Enstitüsü dahil olmak üzere lider kurum ve kuruluşlarla ortaklık kurmuş ve birlikte çalışmıştır.
• Negev Ulusal Biyoteknoloji Enstitüsü (NIBN) yerel ekosistemde gerçekten eşsiz bir oyuncudur. Enstitü, Ben Gurion Negev Üniversitesinin çatısı altındaki bir şirket olarak kurulan ilk bağımsız ve Ar-Ge odaklı kurumdur. 2009’da kurulan NIBN, akademik araştırmaları ticarileştirerek kanser, bulaşıcı hastalıklar, otoimmün ve metabolizma hastalıkları, insanlardaki genetik bozukluklar, nörodejeneratif hastalıklar için tedavilere ve uygulamalı biyoteknolojiye odaklanmaktadır. Şirketin teknolojileri tümüyle yeni şirketlerin temelini oluşturmuş ve mevcut şirketlerin bünyesine katılmıştır. Uygulamalı araştırmalar ise İsrail’in Necef Çölü’nde yaşayan Bedeviler arasında görülen çocuk ölümlerinde %30 oranında azalma da dahil olmak üzere ölçülebilir ve gerçek dünyaya ilişkin etkiler göstermiştir.
• 1968’de kurulan Dexcel Pharma İsrail’in en büyük özel ilaç şirketidir. Hem orijinal hem de eşdeğer ilaçlar üreten şirket, 175’ten fazla dozda 85’ten fazla ürünü içeren bir portföye sahiptir. Şirket İsrail, İngiltere, Almanya ve Singapur’da bulunan ofislerinde binden fazla çalışan istihdam etmektedir.

İsrail’in ilaç sektörünün geleceği nasıl görünüyor? İsrail, kişiye özel tedaviler gibi gelişmekte olan alanlarıyla ve modern tıp sektörünü dönüştürmeye hazır olan yapay zeka odaklı ilaç keşifleriyle eczacılık inovasyonlarında önemli bir rol oynamayı sürdürecek gibi görünmektedir. Bunu söz konusu alanlardaki ve başka yüksek teknoloji alanlarındaki ileri düzey uzmanlığıyla başarmakta ve bu süreçte sayısız hayat kurtarmaktadır.